Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»
2024-05-02@06:23:02 GMT

الله وردی خان کیست؟

تاریخ انتشار: ۱۳ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۹۸۴۶۴

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما الله وردی خان که با نام خانوادگی «اونْدیلادْزِ» شناخته می‌شود از سرداران بزرگ ایران عصر صفوی است که هم توانست در جنگ‌های بزرگی شرکت کرده و ایران را از شر اروپایی‌های استعمارگر، ازبک‌های خونریز و امپراتوری مخوف عثمانی نجات دهد و هم مانند امیرکبیر از قدرت و نفوذ خود استفاده کرده و بنا‌های تاریخی، مساجد، راه‌ها و کاروانسرا‌ها و ابزار صنعتی و نظامی مختلفی را بسازد و نام خود را به عنوان یکی از بزرگترین سرداران ایران ثبت کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این گزارش قصد داریم مروری بر زندگی نامه و فعالیت‌های این سردار بزرگ نظامی و سازندگی ایران عصر صفوی داشته باشیم: برده‌ای که قدرتمندترین سردار ایران شد الله وردی خان در یکی از لشگرکشی‌های شاه طهماسب اول به گرجستان به اسارت گرفته شد و به عنوان غلام به دربار صفویه راه یافت. در جوانی از خود شجاعت و زکاوت نشان داد و آرام آرام در دربار به قدرت رسید. در دوران شاه محمد خدابنده به عنوان «زرگرباشی» دربار فعالیت می‌کرد، اما با به قدرت رسیدن شاه عباس مسیر حیات و فعالیت خود را تغییر داد. شاه عباس خیلی زود به قدرت و زکاوت الله وردی خان پی برد و از او کمک خواست تا دشمنان خود را از بین ببرد. شاه عباس اول دشمنی فراوانی با قزلباشان داشت. قزلباشان هفت قبیله ترک بودند که با اتحاد خود شاه اسماعیل را به قدرت رسانده بودند. آن‌ها با کمک خود ارتش صفویه را تشکیل داده و هر یک به دنبال سهم خواهی بیشتری از دربار بودند. شاه عباس جوان، اما مغرور از طریق غلامان گرج خود، از جمله الله وردی خان بزرگان قزلباش را سرکوب کرد. او ابتدا مرشد قلی خان استاجلو را با کمک گرج‌ها به قتل رساند و سپس به سراغ بزرگان دیگر قزلباش رفت. بعد از این، شاه عباس ارتش غلامان یا «قوللر آقاسی» را به تقلید از ارتش «ینی چری» عثمانی تشکیل داد. شاه صفوی الله وردی خان گرج را به رهبری این ارتش برگزید. ارتش غلامان در جنگ‌های متعددی شرکت کرده و دشمنان صفوی را نابود کردند. الله وردی خان مدتی امیر گلپایگان و چند شهر دیگر بود و سپس به امارت فارس رسید. در زمان امارت الله وردی خان بر فارس، شیراز و شهر‌های اطرافش به اوج شکوه و کمال رسیدند. الله وردی خان شروع به ساخت مدرسه خان در شیراز کرد. این مدرسه که بعد‌ها میزبان ملاصدرای شیرازی بود به یکی از مراکز علمی اصلی ایران تبدیل شد. الله وردی خان اگرچه گرج و مسیحی الاصل بود، اما به مذهب شیعه روی آورد و یکی از حامیان سفت و سخت آن شد. مساجد، مدارس و مراکز علمی مختلفی به دستور او در شیراز ساخته شد و گرایش فلسفی متعالیه و عرفان در دوران او شکوه بسیاری یافت. الله وردی خان؛ کابوس امپراتوری عثمانی شاه عباس بعد از سرکوب قزلباشان به فکر ایجاد یک ارتش واحد و مستقل از قبایل هفت گانه افتاد. او مقام جدید «صدر لشکر» را به وجود آورد و آن را در راس ارتش واحد خود قرار داد. الله وردی خان به زودی به مقام صدر لشکری رسید و قدرتمندترین فرد خاندان صفوی بعد از شاه شد. الله وردی خان در طول خدمتش در دو زمینه فعالیت فراوانی کرد. او هم به جنگ پرداخت و هم به عمران و آبادانی شهرها. سردار گرج با کمک پسرش امام قلی خان و سایر سرداران گرجستانی و ایرانی با ازبک‌ها و ارتش عثمانی جنگید و آن‌ها را شکست داد. اوج قدرت نظامی الله وردی خان در جنگ با لشگر پرشمار عثمانی به فرماندهی «چغال اوغلی» به نمایش گذاشته شد؛ جنگی که به پیروزی قاطع ایران و خودکشی چغال اوغلی انجامید. ضربه الله وردی خان به عثمانی‌ها چنان سهمگین بود که لشگر عثمانی تا سال‌ها جرات حمله به ایران را نداشت و تقریبا تمام اراضی از دست رفته ایران مجددا به ایران الحاق شدند. همچنین، الله وردی خان نقش برجسته‌ای در سرکوب شورش‌های متعدد قزلباشان و اشراف صفوی داشت. با کمک او، شاه عباس توانست حکومت را یکدست کرده و به مدت چند دهه نابودی سلسله صفوی را به تاخیر بیندازد. سرداری که عاشق هنر و فلسفه بود در کنار فعالیت‌های نظامی، الله وردی خان علاقه زیادی به سازندگی و عمران داشت. او از ثروت فراوانی برخوردار بود و بسیار از ابنیه تاریخی عصر صفوی با پول و دستور او ساخته شده است. پل الله وردی خان یا سی و سه پل در اصفهان، مدرسه خان در شیراز، نهر عباسی در شیراز، بازسازی راه شیراز به اصفهان و امن ساختن آن، مسجد سفید در شیراز، چند کاروانسرای بزرگ در مسیر شیراز به اصفهان، بازار بزرگ لار، گنبد الله وردی خان در حرم مطهر رضوی و ... همه و همه آثاری هستند که با پول و به دستور الله وردی خان ساخته شده اند. همچنین، مشهور است که شاه عباس به اصرار الله وردی خان راه شاهی را از شمال تا اصفهان احیاء کرد. در کنار این، نباید از نقش بی بدیل سردار گرج در ساخت توپ و تجهیز ارتش به توپخانه غافل شد. الله وردی خان کسی بود که انگلیسی‌ها را به شاه عباس معرفی کرد و رضایت او را برای بستن قرارداد ساخت توپ و تفنگ گرفت. در کنار این، نباید از ذوق علمی، فرهنگی و هنری الله وردی خان غافل شد. مشهور است که سردار ارتش ایران در طراحی گنبد مشهوری که به نام او در حرم مطهر رضوی ساخته شده دخالت داشته است. این گنبد یکی از زیباترین گنبد‌های ساخته شده در ایران است و سال‌ها محل مناسبی جهت پذیرایی و میزبانی از شاهان و وزرا و سفرای خارجی بوده است. الله وردی خان چنان به این بنا علاقه داشت که قبل از مرگش وصیت کرد او را در نزدیکی این گنبد و در حرم مطهر رضوی به خاک بسپارند. سردار بزرگ صفوی در کنار رزم به تفکر نیز علاقه داشت. او و پسرش امام قلی خان علاقه زیادی به ملاصدرای شیرازی، فیلسوف مشهور ایران داشتند. ملاصدرا که مغضوب علمای اصفهان بود، به دستور شاه به کهک قم تبعید شده بود. الله وردی خان بعد از ۷ سال توانست شاه را راضی کند که از او بگذرد. سردار گرج سپس نامه‌ای به صدرالمتالهین نوشت و از او خواست که به شیراز آمده و در مدرسه خان اقامت گزیده و درس دهد. بیشتر آثار چشمگیر ملاصدرا در دوران اقامتش در شیراز تالیف شده اند و الله وردی خان در شکل گیری مکتب نوین شیراز نقش برجسته‌ای داشته است. مرگی که به افسانه می‌ماند الله وردی خان سرانجام در ۱۳ خرداد سال ۹۹۲ شمسی، مصادف با ۱۴ ربیع الثانی ۱۰۲۲ قمری و ۳ ژوئن ۱۶۱۳ بر اثر ضعف و کهولت سن و خستگی حاصل از فعالیت زیاد از دنیا رفت. جسد او را طبق وصیتش در حرم مطهر رضوی و در مقبره‌ای که خود سردار در جوار امام رضا (ع) ساخته بود، به خاک سپردند. شاه عباس و بزرگان در مراسم تشییع او شرکت کردند. به دستور شاه عباس مبلغ یکصد و پنجاه تومان از مخازن شاهی برای مخارج کفن و دفن او پرداخت شد. مشهور است که الله وردی خان چند روز پیش از مرگ از کسی که مامور بنای مقبره او بوده می‌پرسد که کار آرامگاه او به کجا رسیده است. آن ساده دل در جواب می‌گوید "گنبد عالی و ایوانی که جهت مدفن ترتیب داده ایم، در کمال زیبایی پایان یافته و در انتظار مقدم عالی است". حاضران مجلس آن مرد را به دلیل نادانی ملامت می‌کنند، ولی سردار می‌گوید: "با وی کاری نداشته باشید که این گفته از عالم غیب است و به او الهام شده، هنگام رفتن فرا رسیده است".   منبع: خبر فوری

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: تاریخ ایران الله وردی خان حرم مطهر رضوی ساخته شده شاه عباس ساخته شد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۹۸۴۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دکمه تصویب قانون عفاف و حجاب زیر دست کیست؟!

فرارو- جلال رشیدی‌کوچی، نماینده مجلس شورای اسلامی درباره بررسی طرح صیانت در مجلس یازدهم گفته است: «طرح صیانت علنا از دستور کار مجلس خارج شد، ولی زمزمه‌هایی شنیده می‌شود مبنی بر این‌که برخی در تلاش هستند هفته آخر مجلس این طرح مورد بررسی قرار گیرد. امیدوارم چنین اتفاقی رخ ندهد، زیرا سر منافع مردم معامله کردن با جریانی خاص قطعا به ضرر آن اشخاص خواهد بود.»

به گزارش فرارو، رشیدی کوچی در بخشی از سخنان خود و در رابطه با این که تصویب طرح صیانت به ریاست قالیباف در مجلس دوازدهم کمک می‌کند یا نه گفت که این احتمال وجود دارد. این اظهارات رشیدی کوچی در شرایطی مطرح می‌شود که پیش از انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، برخی از منتقدان اصلی قالیباف از عدم تصویب قانون عفاف و حجاب در مجلس دوازدهم شکایت می‌کردند و معتقد بودند قالیباف به دنبال آن است که از تصویب این طرح پیش از انتخابات احتراز کند.

حجت الاسلام غضنفرآبادی رئیس کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی که از موافقان سرسخت لایحه عفاف و حجاب است می‌گوید: «کمیسیون قضایی ایرادات شورای نگهبان به لایحه عفاف و حجاب را برطرف و مجددا این لایحه را به شورا ارسال کرده است و هم اکنون منتظر اظهار نظر شورای نگهبان هستیم. عمده ایرادات شورای نگهبان به لایحه عفاف و حجاب مربوط به مواد ۴۷ تا ۴۹ این لایحه می‌شد که به بحث میزان مجازات‌ها پرداخته است.»

با توجه به این که در جلسه علنی ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ مجلس، نمایندگان به اجرای آزمایشی لایحه حجاب و عفاف برای مدت ۳ سال رای دادند، در صورتی که شورای نگهبان، این لایحه را تایید کند، لایحه مذکور بلافاصله برای اجرا به دستگاه‌های اجرایی مربوطه ابلاغ می‌شود. اظهارت علی بهادری‌جهرمی سخنگوی دولت سیزدهم هم نشان می‌دهد دولت با اقدامات مجلس در حوزه عفاف و حجاب همراه است. او در این باره گفته است: «دولت با همراهی و همدلی و همچنین با اصلاحات حداقلی در سریع‌ترین زمان ممکن، طبق تعیین تکلیفِ قانون اساسی مبنی بر اینکه لوایح قضایی باید از مسیر دولت به مجلس تقدیم بشود، لایحه را تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد. به‌نظر می‌رسد الان و یا هر مقطع دیگری هیچ مرجعِ اجتماعی، فرهنگی، انتظامی، قضایی و اجرایی معطل تصویب قانونی در این زمینه نیست و قوانین موجود تکالیف همین مراجع را در این موضوع‌های فرهنگی و اجتماعی مشخص کرده است.»

نیروی انتظامی نیز پیش از مشخص شدن تکلیف طرح عفاف و حجاب در حال اجرای طرح نور است که در واقع بازگشت گشت ارشاد به خیابان‌ها است؛ طرحی که به نظر می‌رسد با حمایت دولت سیزدهم همراه است. سردار احمدرضا رادان فرمانده کل انتظامی کشور با اشاره به این که در دولت سیزدهم فعالیت‌های این نیرو در بهترین وضعیت قرار گرفته است از قوای سه گانه تقدیر و تشکر کرد و گفت: «با حمایت‌های مجلس، دولت و قوه قضائیه و همراهی مردم اجرای طرح نور را با قوت، دقت و هوشمندی ادامه خواهیم داد.»

با توجه به این شرایط پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که آیا محمدباقر قالیباف می‌تواند به واسطه مصوبه حجاب و عفاف بار دیگر بر کرسی ریاست مجلس بنشیند و آیا طرح نور در صورت تصویب طرح عفاف و حجاب متوقف می‌شود؟ حسین کنعانی مقدم، فعال سیاسی اصولگرا در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:

ارسال پالس مثبت قالیباف به جبهه پایداری

حسین کنعانی مقدم به فرارو گفت: «ما در عرصه سیاست با چند گروه مختلف از افراد رو به رو هستیم. برخی از افراد، سیاستمدار هستند یعنی بر اساس فکر و اندیشه و تعقل به مسائل مختلف فکر می‌کنند و درباره موضوعات گوناگون صحبت می‌کنند. برخی از افراد، سیاسی کار هستند یعنی بر اساس منافع سیاسی خود سخن می‌گویند. برخی دیگر، سیاست باز یا به عبارتی دقیق‌تر بندباز هستند یعنی در عرصه‌های سیاسی سعی می‌کنند به سمتی حرکت کنند که منافع سیاسی خود را تامین کنند و کاری هم به این ندارند که این بندبازی‌ها می‌تواند تا چه حدی در آینده سیاسی آنان اثرگذار باشد. در نهایت برخی نیز هستند که نه سیاست باز هستند نه سیاست مدار و نه سیاسی کار درواقع این افراد سلبریتی‌های سیاسی هستند که بیشتر به دنبال دیده شدن هستند. اکنون نیز به نظر می‌رسد برخی از افراد به دنبال این هستند که از طریق اظهارنظر‌هایی که انجام می‌دهند دیده شوند، نه این که گام مثبتی بردارند یا تحلیل دقیقی از مسائل سیاسی کشور ارائه کنند.»

وی افزود: «در رابطه با ریاست آقای قالیباف در مجلس، باید به این نکته دقت کنیم که با توجه به این که ۴۵ نفر در نوبت ورود به مجلس قرار دارند، ممکن است آرایش سیاسی مجلس تا حدودی تغییر کند. به هر حال این حقیقت انکار ناشدنی است که آقای قالیباف برای رئیس شدن نیاز به یک رای قابل توجه از سوی طیف تندروی مجلس دارد. با این وجود شاید اینگونه بتوان تعبیر کرد که اقدامات اخیر آقای قالیباف در خصوص طرح صیانت، نوعی پالس مثبت برای قانع کردن طیف تندرو است که؛ اگر من رئیس بشوم، مواردی را که شما اصرار دارید در مجلس مورد توجه قرار گیرد را در اولویت قرار داده و پیگیری می‌کنم.»

لزوم ابهام زدایی از طرح عفاف و حجاب

این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه گفت: «هر مصوبه‌ای باید مراحلی را در مجلس طی کند و برای مثال باید به شورای نگهبان برود. اما تا جایی که مطلعم درباره مصوبه حجاب و عفاف هنوز این مراحل به طور کامل طی نشده است. یعنی هنوز مجلس شورای اسلامی و مجلس شورای نگهبان به نتیجه نرسیده اند و اگر این نتیجه مشترک حاصل نشود، طرح مذکور به مجمع تشخیص مصلحت می‌رود. به همین دلیل، با توجه به حساسیت‌های قانونی که وجود دارد و با توجه به این که طرح حجاب و عفاف موفق نشد نظرات مثبت اکثریت را به سمت خود جذب کند و از سوی شورای نگهبان نیز ایراداتی به آن وارد شد، نمی‌توان با اطمینان گفت که این طرح به سرعت به مرحله اجرا می‌رسد. گروهی از صولگرایان تندرو، معتقدند که طرح صیانت مبتنی بر جریمه نقدی طراحی شده تا هر کسی دلش خواست، بی حجاب بگردد.»

وی افزود: «این که طرح نور توسط نیروی انتظامی در حال اجراست، از دید نمایندگان مجلس مجزا از طرح عفاف و حجاب نیست و به نوعی قرار است هر ۲ طرح، همراستای هم پیش بروند. مسئله اصلی همه این طرح‌ها عفاف و حجاب است و در نتیجه هر دستگاهی به دنبال این است که نقش خود را در این زمینه ایفا کند. در حال حاضر نیز، نیروی انتظامی این نقش را پذیرفته که از طریق گشت ارشاد سعی در برقراری حجاب داشته باشد و اقداماتی قانونی انجام دهد. قطعا زمانی که طرح عفاف و حجاب مجلس تصویب شود، طرح‌های جانبی کنار گذاشته می‌شوند. طرح صیانت در نهایت تعیین کننده خط مشی‌های کلی عملکرد حاکمیت در قبال مسئله حجاب خواهد بود. البته شکل گیری طرح حجاب می‌تواند یک امتیاز مهم نیز داشته باشد. درواقع اگر طرح حجاب و عفاف با دقت تصویب شود، می‌تواند هم به قانونمندتر کردن نوع برخورد‌ها با حجاب کمک کند و هم از هر نوع برخورد سلیقه‌ای با مردم پیشگیری کند. البته باید توجه داشت که قانون مرتبط با حجاب باید جامع و کامل و عاری از هر نوع ابهام باشد. وقتی قانونی تصویب شود که سرشار از ابهام در شیوه‌های اجرا باشد و حتی به درستی آسیب شناسی نشده باشد، بیش از آن که مفید باشد، مضر خواهد بود. درواقع سرنوشتی مثل سرنوشت قانون ممنوعیت ماهواره پیدا می‌کند که گرچه قانون است، اما هیچکس رعایت نمی‌کند.»

دیگر خبرها

  • سریع‌ترین بازیکن این فصل لیگ قهرمانان اروپا کیست؟
  • ماشاالله قصاب کیست و کجاست؟ (+عکس)
  • ادبیات مواجهه با دهه کرامت را متفاوت کنیم
  • جزئیاتی درباره زندگی یحیی سنوار؛ سنوار کیست و چگونه به قدرت رسید؟
  • پشت‌پرده ماجرای یک ترور توسط موساد؛ رامین یکتاپرست کیست؟
  • پایان انتظار ۳۷ ساله مادر شهید اسدپور در شیراز
  • ساخت مسجد جامع سکینه خاتون (س) در شهرک گلستان شیراز
  • دکمه تصویب قانون عفاف و حجاب زیر دست کیست؟!
  • تحلیل عباس عبدی از اعتراضات دانشجویی در آمریکا: از این تنور نانی برای اصولگرایان محترم پخته نمی‌شود، بهتر است فکر دیگری کنند
  • (ویدئو) ماجرای خدمتی که عباس کیارستمی در دهه ۷۰ به سینمای ایران کرد چه بود؟